Wil je weten hoe werkt verschil tussen arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst? Het draait allemaal om de manier waarop je samenwerkt, welke rechten je hebt, en hoe je betaald krijgt.​ Bij een arbeidsovereenkomst ben je in loondienst, heb je recht op doorbetaling bij ziekte, vakantiegeld en werk je vaak volgens vaste werktijden.​ Je werkgever heeft gezag over jouw werk en je valt onder het arbeidsrecht.​

Bij een opdrachtovereenkomst ben je zelfstandig en lever je een dienst, bijvoorbeeld als zzp'er.​ Je bepaalt zelf hoe en wanneer je werkt en hebt geen recht op loondoorbetaling bij ziekte of ontslagbescherming.​ Je krijgt meestal betaald op basis van gefactureerde uren of een afgesproken opdracht.​

Belangrijke onderdelen zijn gezagsverhouding, loon, de mate van zelfstandigheid en de soort werkzaamheden.​ Dus, wil jij het optimale contract kiezen of meer grip op je werksituatie? Het helpt écht om het verschil tussen arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst te begrijpen!

Definitie van arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst en een opdrachtovereenkomst behoren tot de kern van het Nederlandse Arbeidsrecht specialist Rotterdam en contractenrecht, zoals beschreven in het Burgerlijk Wetboek (BW).​ Toch verschillen deze contractvormen structureel.​

• Bij een arbeidsovereenkomst spreek je af dat iemand in loondienst werkt, onder gezag van een werkgever, en daarvoor loon ontvangt.​
• Een opdrachtovereenkomst is gebaseerd op het leveren van een dienst of resultaat, zonder dat er sprake is van loonbetalingsplicht of hiërarchische gezagsverhouding.​
• De wet beschrijft de arbeidsovereenkomst onder Boek 7, artikel 610 BW.​ Een opdrachtovereenkomst is terug te vinden in Boek 7, artikel 400 BW.​
• Voor de arbeidsovereenkomst is loondoorbetaling bij ziekte verplicht, terwijl deze bij de opdrachtovereenkomst vaak afwezig is.​

Op de arbeidsmarkt kom je beide vormen regelmatig tegen: van vaste banen bij multinationals als Philips tot opdrachten voor zzp’ers in de cultuursector via platforms als Temper.​ Freelancers en zelfstandigen maken doorgaans gebruik van de opdrachtovereenkomst en werknemers met een vast- of tijdelijk contract vallen onder de arbeidsovereenkomst.​

Hoe werkt het proces: van contract tot uitvoering

Als je een contract aangaat, is het van belang te weten welk type passend is bij de werkzaamheden.​ De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en Belastingdienst hanteren beide duidelijke handvatten om te toetsen welke vorm van toepassing is.​

• Bij een arbeidsovereenkomst zijn doorgaans drie elementen essentieel: gezag, verplichting tot persoonlijk werk en loondienst.​
• Een opdrachtovereenkomst kenmerkt zich door de vrijheid van de opdrachtnemer om de klus naar eigen inzicht uit te voeren, zonder permanente instructies.​
• Voor de rechter is de feitelijke situatie doorslaggevend en niet uitsluitend de benaming van jouw contract.​
• Organisaties als Randstad en YoungCapital maken dit onderscheid in hun arbeidsvoorwaarden en contractmodellen duidelijk aan hun personeel en freelancers.​

In de praktijk kan deze toetsing ingewikkeld zijn.​ De Belastingdienst gebruikt bijvoorbeeld de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) om te controleren op schijnzelfstandigheid.​ Werk je als freelancer maar lijk je eigenlijk meer op een werknemer, dan kan jouw contract door een rechter als arbeidsovereenkomst worden bestempeld.​

Kernverschillen in rechten en plichten

De verschillen zijn terug te zien in de rechten en plichten voor beide partijen.​ Werknemers genieten vergaande wettelijke bescherming dankzij bijvoorbeeld het ontslagrecht, minimumloon en pensioenopbouw.​ Opdrachtnemers staan daarentegen juridisch een stuk kwetsbaarder.​

• Werknemers vallen onder cao’s, hebben recht op wettelijke vakantiedagen en loondoorbetaling bij ziekte.​
• Opdrachtnemers hebben zelf verantwoordelijkheid voor sociale zekerheid, pensioen en verzekeringen.​
• Het opzeggen van een arbeidsovereenkomst kent strikte regels, terwijl bij een opdracht vaak soepelere beëindigingsmogelijkheden bestaan.​
• Een opdrachtgever hoeft bij ziekte van een zzp’er normaal geen loon door te betalen en er bestaat geen wettelijke ontslagbescherming.​

Verschillende instanties zoals de Kamer van Koophandel (KVK), het UWV en de Sociaal-Economische Raad (SER) bieden uitgebreide informatie en tools voor het beoordelen en afsluiten van de juiste contractvorm.​

Welke contractvorm past bij jouw situatie?

De keuze tussen een arbeidsovereenkomst en een opdrachtovereenkomst hangt af van de aard van het werk, de mate van zelfstandigheid en de gezagsverhouding.​ Ook de belastingplicht speelt een grote rol.​ Voor werknemers wordt loonbelasting ingehouden, terwijl opdrachtnemers zelf btw en inkomstenbelasting afdragen.​

• Partijen die duurzame binding zoeken kiezen vaak voor een arbeidsovereenkomst.​
• Tijdelijke, gespecialiseerde opdrachten worden meestal via een opdrachtovereenkomst geregeld.​
• Vrijheid in werkinvulling wijst vaker op een opdrachtvorm, terwijl vaste werktijden en vaste taken duiden op een arbeidsovereenkomst.​
• Het risico van naheffingen en boetes bij schijnzelfstandigheid is voor opdrachtgevers aanzienlijk.​ Daarom raden instanties als de Belastingdienst een zorgvuldige keuze af te stemmen met een juridisch specialist, zoals een arbeidsrechtadvocaat.​

Gevolgen voor belastingen en sociale zekerheid

Belastingtechnisch en op het vlak van sociale zekerheid bestaan grote verschillen.​ De Belastingdienst beoordeelt de status van je werkzaamheden met modellen als fiscaal dienstverband of VAR-verklaring.​ Werknemers betalen premies voor sociale voorzieningen rechtstreeks via de loonstrook.​ Opdrachtnemers dienen premies en verzekeringen zelf te regelen.​

• Werknemers zijn verzekerd voor werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en pensioen.​
• Opdrachtnemers regelen hun verzekeringen vaak bij verzekeraars als Nationale Nederlanden of Aegon en bouwen zelfstandig pensioen op via producten als pensioenbeleggen.​
• Opdrachtnemers kunnen in geval van arbeidsgeschillen niet naar het UWV, maar lossen conflicten via civiel recht op.​
• Werkgevers betalen premie voor sociale verzekeringen, terwijl opdrachtgevers voor zzp’ers dat niet hoeven.​

Praktijkvoorbeelden en handvatten

Een klein ICT-bedrijf in Amsterdam schakelt een softwareontwikkelaar in voor een tijdelijke klus.​ Als de opdrachtgever mag bepalen hoe, waar en wanneer gewerkt wordt, is er sprake van een arbeidsovereenkomst.​ Krijgt de ontwikkelaar echter volledige vrijheid en hoeft hij niet zelf het werk uit te voeren, dan betreft het een opdrachtovereenkomst.​

• Detachering via bedrijven als Brunel of Yacht: hier is vaak sprake van een arbeidsovereenkomst, zelfs als het werk projectmatig wordt uitgevoerd.​
• Zzp’ers in de creatieve sector werken doorgaans via een modelovereenkomst opgesteld met hulp van specialisten.​

Binnen 24 uur gratis en vrijblijvend contact opnemen met één van onze gespecialiseerde advocaten kan eenvoudig als je wilt weten welk contract het best past of twijfelt over de kwalificatie van een bestaande overeenkomst.​ ILM Advocaten staat als juridisch expert uit jouw regio voor je klaar, met een heldere, bereikbare en persoonlijke aanpak, ook via Whatsapp.​ Wil je meer weten over het verschil tussen arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst of heb je advies nodig over arbeidsrecht in het algemeen? Klik dan gerust door naar deze pagina over arbeidsrecht.​

Wil je weten hoe wij je kunnen ondersteunen als het gaat om ondernemers en contractuele kwesties binnen het ondernemingsrecht? Lees dan verder op onze pagina over ondernemingsrecht.​ Of ontdek hoe wij bij sociaal zekerheidsrecht kunnen helpen: hier vind je meer over sociaal zekerheidsrecht.​ Voor andere arbeidsrechtelijke vragen of wanneer je wilt weten wat ILM Advocaten voor je kan betekenen, kijk dan op onze dienstenpagina over arbeidsovereenkomst en opdrachtovereenkomst.​

FAQ

1.​ Wat is het grootste verschil tussen een arbeidsovereenkomst en een opdrachtovereenkomst?

Het belangrijkste verschil zit in de manier van werken: een arbeidsovereenkomst betekent dat je als werknemer onder leiding en toezicht van een werkgever werkt.​ Denk bijvoorbeeld aan een baan bij een supermarkt, waar vaste werktijden gelden en je taken worden aangestuurd.​ Bij een opdrachtovereenkomst, vaak gebruikt door zzp’ers, werk je zelfstandig en bepaal je zelf hoe je het werk uitvoert, bijvoorbeeld als grafisch ontwerper voor ILM Advocaten.​ Je hebt dus meer vrijheid, maar ook meer verantwoordelijkheid.​

2.​ Welke rechten en plichten heb je bij een arbeidsovereenkomst?

Met een arbeidsovereenkomst heb je recht op zaken als loon bij ziekte, vakantiedagen en ontslagbescherming.​ De werkgever draagt sociale premies af.​ Dit geeft je als werknemer veel zekerheid en bescherming.​ Denk aan vaste loonstroken en duidelijke afspraken over je pensioen.​ Ideaal als je houdt van zekerheid!

3.​ Wat zijn de nadelen van een opdrachtovereenkomst?

Een opdrachtovereenkomst biedt minder bescherming: je hebt geen recht op doorbetaling bij ziekte, ontslagbescherming of vakantiegeld.​ Je moet zelf zorgen voor verzekeringen en je pensioen.​ Klinkt avontuurlijk, maar de risico’s zijn wel voor jou als opdrachtnemer.​

4.​ Wanneer kies je voor een opdrachtovereenkomst?

Kies voor een opdrachtovereenkomst als je zelfstandig wilt werken, zelf je uren bepaalt en verschillende opdrachtgevers hebt.​ Handig voor freelancers of zzp’ers, zoals een webdesigner die meerdere klanten bedient.​ Je bent eigen baas, maar moet dus alles ook zelf regelen.​

5.​ Hoe kun je bij twijfel het beste de juiste contractvorm kiezen?

Twijfel je? ILM Advocaten helpt je graag binnen 24 uur gratis en vrijblijvend! Een gespecialiseerde arbeidsrecht-advocaat uit je eigen regio kijkt samen met jou naar je situatie.​ WhatsApp of bel voor transparant advies zonder wachttijd.​ Zo weet je zeker dat je veilig en goed van start gaat.​